ตาแห้งจากการใส่คอนแทคเลนส์ สาเหตุและการแก้ไข
คุณเบญจมาศ (นามสมมุติ) สาวออฟฟิศอายุ 29 ปี ลูกค้าประจำที่ร้าน มาวัดสายตาและตัดแว่นใหม่เนื่องจากรู้สึกว่าใส่แว่นอันเดิมแล้วเริ่มมองได้ไม่ชัด หลังจากวัดสายตา ปรากฏว่าสายตาสั้นลงเล็กน้อย ทางร้านจึงทำการเปลี่ยนเลนส์แว่นตาและจ่ายเบอร์คอนแทคเลนส์ที่เหมาะสมให้ โดยปกติคุณเบญจมาศจะใส่คอนแทคเลนส์ในวันทำงาน โดยใส่ตั้งแต่เช้าและถอดทันทีเมื่อกลับถึงบ้าน หลังจากนั้นจะใส่แว่นตาต่อจนถึงเข้านอนเพื่อให้ดวงตาได้พักผ่อนและกระจกตาได้รับอ๊อกซิเจนมากขึ้น ตามคำแนะนำของร้าน
จากการสอบถามเพิ่มเติม คุณเบญจมาศบอกว่าระยะหลังๆนี้รู้สึกตาแห้งๆ โดยรู้สึกตาแห้งมากในช่วงเช้า ช่วงกลางวันดีขึ้นและแห้งอีกทีในช่วงบ่าย บางบ่ายแห้งจนรู้สึกว่าอยากถอดคอนแทคเลนส์ออก ทางร้านหมอแว่นจึงทำการตรวจสุขภาพตาและการใส่คอนแทคเลนส์ด้วยเครื่อง Slit lamp
รูป คราบสกปรกบนคอนแทคเลนส์ สังเกตได้ยากด้วยตาเปล่า แต่สามารถเห็นได้ง่าย โดยการตรวจด้วยเครื่อง Slit lamp
จากการตรวจขณะใส่คอนแทคเลนส์ พบว่า Base curve ของคอนแทคเลนส์กำลังดี ไม่คับหรือหลวมจนเกินไป เมื่อสังเกตที่ผิวคอนแทคเลนส์พบว่ามีคราบสกปรกติดอยู่บ้างพอสมควร เมื่อดูที่หนังตาสังเกตเห็นการอุดตันและอักเสบเล็กน้อยของต่อมไขมันที่เปลือกตา (Meibomian gland) ซึ่งน่าจะเป็นสาเหตุของอาการตาแห้งในช่วงเช้า และจากการสอบถามเพิ่มเติม อาการตาแห้งในช่วงบ่ายมักไม่เกิดเมื่อคุณเบญจมาศใส่คอนแทคเลนส์คู่ใหม่ และจะเริ่มมีอาการเมื่อใส่คอนแทคเลนส์คู่นั้นไปได้สักระยะหนึ่งแล้ว จากที่กล่าวมา สาเหตุของอาการตาแห้งในช่วงบ่ายน่าจะเกิดจากสองสาเหตุ คือ จากตัวคอนแทคเลนส์ ที่เกิดสิ่งสกปรกสะสมหลังจากใช้ไปได้แล้วสักระยะ ร่วมกับวัสดุคอนแทคเลนส์ที่มีค่าการอุ้มน้ำเยอะ (High Water Content) ทำให้น้ำระเหยจากดวงตามากขึ้นเกิดการตาแห้งได้ง่าย
จากผลการตรวจ ทางร้านจึงแนะนำให้คุณเบญจมาศ ประคบดวงตาด้วยน้ำอุ่นวันละ 2 ครั้ง ครั้งละ 15 นาที เพื่อช่วยลดการอุดตันของต่อมไขมันที่เปลือกตา และใช้น้ำตาเทียมเมื่อรู้สึกว่าตาแห้ง นอกจากนั้น ยังแนะนำให้ถูคอนแทคเลนส์ทุกครั้งที่ทำความสะอาดคอนแทคเลนส์ เพื่อลดสิ่งสกปรกที่สะสมบนผิวคอนแทคเลนส์ให้เหลือน้อยที่สุด รวมถึงเปลี่ยนคอนแทคเลนส์เมื่อครบอายุการใช้งานที่กำหนด และรอดูอาการ โดยถ้าปฏิบัติตามนี้แล้วยังรู้สึกว่ามีอาการตาแห้งอยู่ ทางร้านอาจแนะนำให้เปลี่ยนรุ่นคอนแทคเลนส์เป็นรุ่นที่ทำจากวัสดุที่มีค่าการอุ้มน้ำน้อยลง (Low Water Content) เพื่อลดการระเหยของน้ำตาจากคอนแทคเลนส์ลง
อนึ่ง อาการตาแห้งเนื่องจากการใส่คอนแทคเลนส์ เกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยอาจเกิดจากชั้นน้ำตาชั้นหนึ่งชั้นใดบกพร่อง (น้ำตามีชั้นย่อย 3 ชั้น ซึ่งผลิตออกมาจากต่อม 3 ชนิด) เกิดจากวัสดุที่ทำคอนแทคเลนส์ ลักษณะการใช้งานสายตา สภาวะแวดล้อม การดูแลรักษาคอนแทคเลนส์ จากผลข้างเคียงของยาบางชนิด จากโรคบางโรค หรือจากหลายปัจจัยประกอบกัน ฯลฯ ซึ่งถ้าสามารถหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการตาแห้งได้แล้ว ก็จะสามารถแก้ไขปัญหาตาแห้งและทำให้สามารถใส่คอนแทคเลนส์ได้อย่างมีความสุขและปลอดภัยต่อสุขภาพตาในระยะยาว อนึ่ง การตาแห้งหรือระคายเคืองตาเป็นระยะเวลานาน ยังเป็นสาเหตุของการเกิดต้อลมหรือต้อเนื้อด้วย