สายตาสั้นคืออะไร……???

นิยามของสายตาสั้นคือ “ภาวะผิดปกติของการหักเหแสง (Refractive Error) ในลูกตา  ทำให้แสงมีการโฟกัสก่อนจอตา (Retina) ในขณะที่ไม่มีการเพ่ง(Accommodation) ของเลนส์ตา” อธิบายให้เข้าใจง่ายคือภาวะที่แสงโฟกัสเร็วเกินไปภายในลูกตา ทำให้เมื่อมองไกล แสงจะไม่โฟกัสพอดีที่จอตา ทำให้เห็นภาพไม่ชัดเจน ผู้สายตาสั้นจะมองไกลไม่ชัดและจะมองใกล้ได้ชัดเจนกว่ามองไกล

รูปเทียบ ทางเดินแสงของสายตาปกติและสายตาสั้น

 

ทำไมคนสายตาสั้นจึงมองไกลไม่ชัดแต่มองใกล้ชัด…….???

เมื่อมองไกล เวอร์เจนซ์ (Vergence) ของแสงจากวัตถุที่ระยะไกลจะขนานกัน เมื่อแสงเข้าสู่ดวงตาของคนสายตาสั้นจะเกิดการหักเหและโฟกัสก่อนถึงจอตาดังรูป 1 ทำให้มองเห็นไม่ชัดที่ระยะไกลเนื่องจากแสงไม่โฟกัสพอดีที่จอตา เมื่อมองวัตถุที่อยู่ใกล้ เวอร์เจนซ์ของแสงจากวัตถุระยะใกล้จะถ่างออก (Divergence) ทำให้เมื่อแสงผ่านเข้าตาแล้วโฟกัสห่างจากกระจกตามากขึ้น เมื่อค่าไดเวอร์เจนซ์ของแสงเท่ากันกับค่าสายตาสั้น จะทำให้แสงโฟกัสที่จอตาพอดีทำให้เห็นภาพชัดดังรูป 2 เมื่อวัตถุอยู่ใกล้ตามากขึ้นแสงจากวัตถุจะไดเวอร์เจนซ์มากขึ้น ทำให้แสงโฟกัสเลยจอตาดังรูป 3 ทำให้เห็นภาพไม่ชัด ดังนั้นตาจะทำการเพ่ง(Accommodation) ทำให้เลนส์ตานูนตัวขึ้น และแสงโฟกัสพอดีที่จอตา ทำให้มองเห็นชัดดังรูป 4

 

สายตาสั้นเกิดจากอะไร…….???

*** สายตาสั้นเกิดได้จากหลายปัจจัยเช่น

• กระจกตามีกำลังหักเหมากเกินไป
• เลนส์ตามีกำลังหักเหมากเกินไป
• กระบอกตายาวเกินไป
• ค่าดัชนีหักเหในลูกตาสูงเกินไป

โดยทุกปัจจัยล้วนแล้วแต่ทำให้แสงโฟกัสก่อนถึงจอตาทั้งสิ้น อย่างไรก็ดีในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอนของการเกิดสายตาสั้น แต่ทราบว่าน่าจะเกิดจากหลายปัจจัยรวมกันเช่น

• พันธุกรรม ลูกที่เกิดจากพ่อแม่สายตาสั้นมาก มีแนวโน้มที่จะมีสายตาสั้นมากกว่าเด็กปกติ
• เชื้อชาติ ชาวเอเชียเชื้อสายจีน มีแนวโน้มสายตาสั้นมากกว่าชาวยุโรปหรือแอฟริกา
• การใช้สายตา เด็กที่มีการใช้สายตาระยะใกล้มาก เช่นอ่านหนังสือ เล่นคอมพิวเตอร์ จะมีโอกาสเป็นสายตาสั้นเพิ่มขึ้น โดยงานวิจัยพบว่าเด็กในประเทศที่มีการศึกษามากกว่า(มีการใช้สายตาระยะใกล้มากจากการเรียน การอ่านหนังสือ การเล่นคอมพิวเตอร์หรือเล่นเกมส์) มีแนวโน้มสายตาสั้นมากกว่าเด็กที่ไม่ได้รับการศึกษา(มีการใช้สายตาระยะใกล้น้อย)
• การใช้ชีวิตกลางแจ้ง มีงานวิจัยระบุว่าเด็กที่อยู่ในชนบทที่มีกิจกรรมกลางแจ้งมากกว่า มีแนวโน้มสายตาสั้นน้อยกว่าเด็กที่อยู่ในเมืองที่มักใช้ชีวิตอยู่ในที่ร่ม
• การบริโภคคาร์โบไฮเดตร มีงานวิจัยบางชิ้นระบุว่าการกินแป้งและขนมปังมากเกินอาจมีส่วนต่อการสายตาสั้นได้เนื่องจากสภาวะ Hyperinsulinemia
• ปัจจัยอื่นๆเช่น ความเครียด การมีสายตาเอียงแบบ With-the-rule ฯลฯ

จะรู้ได้อย่างไรว่าตนเองสายตาสั้นรึป่าว ถ้าไม่ได้วัดสายตา….???

*** อาจสังเกตได้จากความคมชัดของการมองเห็นเทียบระหว่างการมองระยะไกลและระยะใกล้ ถ้ามองไกลได้ไม่ชัดเจนแต่มองใกล้ได้ชัดเจนกว่า แสดงว่าน่าจะเป็นสายตาสัั้น(อาจทำการทดสอบสายตาสั้นได้จาก “ทดสอบสายตาด้วยตนเอง”

 

สายตาสั้นถ้าเป็นอยู่แล้วจะเป็นมากขึ้นหรือไม่……???

คนทั่วไปโดยปกติ สายตามีแนวโน้มจะสั้นเพิ่มขึั้นตั้งแต่อายุประมาณ 6 ปี สายตาสั้นอาจมีการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงที่มีการเจริญเติบโตทางร่างกายเร็วและมักจะคงที่หรือมีการเปลี่ยนแปลงช้าหลังจากอายุเกิน 20 ปีไปแล้ว

อย่างไรก็ดี ในบางกรณีสายตาสั้นอาจเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องแม้อายุจะเกิน 20 ปีไปแล้ว เรียกสายตาสั้นชนิดนี้ว่า Pathological Myopia โดยคนกลุ่มนี้ส่วนใหญ่จะมีสายตาสั้นค่อนข้างมาก (เกิน -6.00 ไดออปเตอร์) ซึ่งในบางคนอาจมีปัญหาต่างๆตามมาได้(อ่านต่อใน ข้อควรรู้สำหรับผู้ที่มีสายตาสั้นมากเกิน -6.00 ไดออปเตอร์)

 

ตอนเด็กๆสายตาสั้น เมื่ออายุมากขึ้นเป็นสายตายาว จะทำให้หายสายตาสั้นได้หรือไม่……???

เมื่ออายุมากขึ้นจะทำให้สายตายาวขึ้น  โดยสายตายาวที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุแบ่งได้เป็นสองประเภทคือ

• สายตายาว (Hyperopia) สายตายาวประเภทนี้จะหักล้างกับสายตาสั้นได้ ดังนั้นถ้าใครสายตาสั้นอยู่เมื่อตอนเด็ก แล้วเมื่ออายุมากขึ้นมีการเพิ่มขึ้นของสายตายาว จะทำให้ตาที่เคยสั้นอยู่สั้นน้อยลงได้ (เช่นเคยสั้น -2.00 ไดออปเตอร์ เหลือ -1.00 ไดออปเตอร์) คนส่วนใหญ่มีสายตายาวเพิ่มขึ้นเมื่ออายุมาก แต่ไม่เป็นกับทุกคน
• สายตายาวสูงอายุ (Presbyopia) สายตายาวสูงอายุนี้จะไม่หักล้างกับสายตาสั้น เนื่องจากสาเหตุการเกิดสายตายาวชนิดนี้ไม่ได้เกิดจากระบบการหักเหแสงของดวงตา แต่เกิดจากความสามารถในการเพ่งที่ลดลงเมื่ออายุเพิ่มขึ้น ดังนั้นจึงไม่สามารถหักล้างกับสายตาสั้นได้ สายตายาวสูงอายุนี้เมื่ออายุมากประมาณ 40 ปีขึ้นไปจะต้องเป็นกันทุกคนเนื่องจากเป็นความเสื่อมของร่างกายมนุษย์อย่างหนึ่งคล้ายกับผิวหนังที่เหี่ยวย่นลง ผมที่สีจางและบางลงเป็นต้น

 

??? สายตาสั้น มีวิธีแก้ไขอย่างไรบ้าง นอกจากการใส่แว่นตา

*** อาจแบ่งการแก้ไขสายตาสั้นออกเป็นสองวิธีหลักๆคือ

1. 1.Noninvasive method วิธีที่ไม่ต้องผ่าตัด

◦แว่นตาในปัจจุบันมีเลนส์แว่นตาแก้สายตาสั้นให้เลือกหลากหลายแบบ ทั้งเลนส์ธรรมดา เลนส์แอสเฟียริก เลนส์ไฮอินเด็กสำหรับคนสายตาสั้นมาก หรือเลนส์กันกระแทกสำหรับเด็ก และมีทั้งแบบเคลือบกันรังสียูวี กันแสงสะท้อน(Anti Reflection) เลนส์เปลี่ยนสี ฯลฯ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านเลนส์เพื่อเลือกเลนส์ให้เหมาะกับการใช้งานของท่านที่สุด

◦คอนแทคเลนส์ชนิดนิ่ม (Soft Contact Lens) สำหรับผู้ที่ไม่ต้องการใส่แว่นตา ผู้ที่มีสายตาสองข้างต่างกันมาก ผู้ที่มีสายตาสูง ฯลฯ

◦คอนแทคเลนส์ชนิดแข็ง (Rigid Gaspermeable Contact Lens, RGP) สำหรับผู้ที่มีตาแห้งมาก ไม่สามารถใส่คอนแทคเลนส์ชนิดนิ่มได้ หรือผู้ที่มีกระจกตาบิดเบี้ยว

◦คอนแทคเลนส์ใส่นอนปรับกระจกตา (Orthokeratology Contact Lens) ใส่ตอนนอนและถอดตอนตื่นขึ้นมา ทำให้ไม่ต้องใส่คอนแทคเลนส์ในเวลากลางวัน สำหรับผู้ที่ตาแห้งมาก หรือผู้ที่มีกิจกรรมที่ไม่สะดวกในการใส่แว่นตาและคอนแทคเลนส์เช่นนักกีฬาบางประเภท แอร์โอสเตส นักดับเพลิง ตำรวจ นักเรียนเตรียมทหาร นักเรียนนายร้อย เป็นต้น

1. 2.invasive วิธีการผ่าตัด นิยมใช้เมื่อมีค่าสายตามากๆ ถ้าสายตาสั้นเพียงเล็กน้อยไม่เป็นที่นิยมเนื่องจากโดยปกติสายตามนุษย์มีการเปลี่ยนแปลงอย่างช้าๆตลอดเวลา ตัวอย่างเช่น

◦Lesik (Laser-assisted in situ keratomileusis) การผ่าตัดกระจกตาโดยใช้แสงเลเซอร์อย่างหนึ่ง มีการเปิดผิวกระจกตาด้านหน้าออก (Flap) เพื่อยิงเลเซอร์แก้ไขกระจกตาในชั้น Stroma เมื่อผ่าเสร็จแล้วจะมีการปิด Flap เข้าที่เดิมทำให้สามารถมองเห็นได้ดีขึ้นในทันทีหลังการรักษา แผลหายเร็วกว่าการทำ PRK

◦PRK (Photorefractive Keratectomy) เป็นการผ่าตัดกระจกตาโดยใช้แสงเลเซอร์อย่างหนึ่ง โดยมีการยิงเลเซอร์โดยตรงที่ผิวกระจกตาโดยไม่มีการเปิดFlap เหมือนการทำ Lasik หลังจากการทำแล้วจึงต้องใช้คอนแทคเลนส์ชนิดพิเศษที่มีอ๊อกซิเจนผ่านสูง(Bandage Contact lens) ปิดกระจกตาไว้เนื่องจากไม่มี Flap แผลหายช้ากว่าLasik แต่ผลลัพธ์ที่สามเดือนไม่มีความแตกต่างกัน เหมาะกับคนที่มีสายตาสั้นสูงกว่า หรือคนที่ไม่ต้องการมีปัญหาเรื่อง Flap ที่อาจเกิดขึ้นได้หลังจากการทำ Lasik

◦Intac การฝังห่วงพลาสติกเล็กๆที่กระจกตาชั้น Stromaเพื่อทำให้กระจกตาแบนลง สามารถเอาออกหรือเปลี่ยนขนาดได้ถ้าต้องการ

◦ผ่าตัดฝังเลนส์เทียม มักใช้เมื่อค่าสายตามากเกินกว่าที่ Lasik หรือ PRK จะสามารถแก้ไขได้ ทำโดยการฝังเลนส์เทียมเข้าไปเพิ่มเติม เลนส์เทียมมีทั้งชนิดที่ใช้ทดแทนเลนส์เดิม(สำหรับคนที่ต้องการผ่าต้อกระจกอยู่แล้ว) และเลนส์ที่ฝังเข้าไปเพิ่มโดยไม่มีการนำเลนส์เดิมออก(สำหรับผู้ที่ต้องการรักษาสายตาสั้นที่ไม่เป็นต้อกระจก)

 

ลูกเล่นเกมส์มากๆหรืออ่านหนังสือนานๆ ทำให้สายตาสั้นเพิ่มขึ้นหรือไม่

งานวิจัยปัจจุบันระบุว่า สาเหตุของสายตาสั้นเกิดจากหลายปัจจัยรวมกัน โดยการใช้สายตาระยะใกล้เป็นเวลานานก็ถือเป็นปัจจัยหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับการสายตาสั้นเพิ่มขึ้นด้วย อย่างไรก็ดี ถ้าจับเด็ก 100 คนให้มานั่งเล่นเกมส์วันละ 10 ชั่วโมงเป็นเวลา 1 ปี จะได้ผลว่าเด็กบางคนสายตาไม่สั้นขึ้นเลย แต่เด็กบางคนสายตาสั้นขึ้นอย่างมาก ดังนั้นผู้ปกครองไม่ต้องกังวลใจ ถ้ากรณีที่ลูกมีกิจกรรมระยะใกล้มากเกินไป ควรให้เขาได้พักสายตาจากการใช้งานระยะใกล้มามองระยะไกลบ้างอย่างน้อยชั่วโมงละ 3-5 นาที เช่นมองออกไปนอกหน้าต่าง ก็เพียงพอแล้ว

 

สายตาสั้น เป็นแล้วอันตรายไหม ทำให้ตาบอดได้หรือไม่ ?สายตาสั้นมีข้อควรระวังอะไรบ้าง…….???

*** สำหรับผู้ที่มีสายตาสั้นไม่มาก (น้อยกว่า -6.00 ไดออปเตอร์) มักจะไม่มีปัญหาสายตาอะไรที่ต้องกังวล แต่ผู้ที่มีสายตาสั้นมากเกินกว่า -6.00 ไดออปเตอร์(หรือที่มักเรียกว่าสั้น หกร้อย) จะมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นต่อ

• จอตาหลุดลอก
• ต้อหินมุมเปิด
• วุ้นในลูกตาเสื่อม

ดังนั้นผู้ที่มีสายตาสั้นมากควรได้รับการตรวจตาอย่างสม่ำเสมอปีละครั้ง รวมถึงทราบถึงอาการและการสังเกตด้วยตนเองของทั้งสามความเสี่ยงข้างต้นเพื่อจะได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีถ้าพบ (ดูเพิ่มเติม ข้อควรรู้สำหรับสั้นเกิน -6.00 ไดออปเตอร์)

สำหรับเด็กที่มีสายตาสั้นเกินกว่า -4.00 D ขึ้นไปมีความเสี่ยงในการเป็นตาขี้เกียจ (Amblyopia, Lazy eye) ดังนั้นผู้ปกครองทุกท่านควรนำบุตรหลานไปรับการตรวจตาจากนักทํสนมาตรหรือจักษุแพทย์เมื่อเด็กอายุได้ 6 เดือนถึงหนึ่งปี เพื่อคัดกรองว่ามีปัญหาโรคตาหรือสายตาหรือไม่ ถ้ามีปัญหาสายตาหรือโรคตาจะได้รับการแก้ไขอย่างทันท่วงทีเนื่องจากตาขี้เกียจจะรักษาได้ผลดีที่สุดที่อายุไม่เกิน 6 ปี

 

สายตาสั้น มีข้อจำกัดในการประกอบอาชีพหรือไม่ ?มีอาชีพอะไรหรือไม่ที่ห้ามคนสายตาสั้นทำ…….???

*** มีบางอาชีพที่มีการทดสอบสายตารวมอยู่ในการตรวจร่างกายด้วยและถ้าสายตาสั้นเกินกว่าที่กำหนดอาจทำให้ตกการตรวจร่างกาย ตัวอย่างการสอบที่มีการตรวจสายตาเช่น การสอบนักเรียนเตรียมทหาร การสอบนักบิน   อย่างไรก็ดี เกณฑ์และเงื่อนไขในการผ่านการทดสอบสายตาขึ้นอยู่กับนโยบายการสอบของแต่ละปี

 

เบาหวานทำให้สายตาสั้นได้ไหมอย่างไร……???

*** เบาหวาน(Diabetes Mellitus) ทำให้สายตาสั้นขึ้นชั่วคราวได้ เนื่องจากเมื่อน้ำตาลในกระแสเลือดเพิ่มขึ้น จะทำให้ระดับของ Sorbital (น้ำตาลชนิดหนึ่งในรูปแอลกอฮอล์) ในเลนส์ตาเพิ่มขึ้น ทำให้เลนส์ตาเกิดการบวมตัวและมีกำลังการหักเหแสงเพิ่มขึ้นด้วย อย่างไรก็ดีงานวิจัยบางชิ้นระบุว่าพบผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงที่มีค่าสายตาเปลี่ยนไปทางสายตายาว (Hyperopia) เช่นกัน สรุปว่าผู้เป็นเบาหวานอาจมีการเปลี่ยนแปลงสายตาได้ทั้งสั้นมากขึ้น (หรือยาวน้อยลง) หรือยาวมากขึ้น (หรือสั้นน้อยลง) อ่านแล้วอาจงงเล็กน้อยแต่เป็นอย่างนี้จริงๆครับ

 

ยาบางอย่างทำให้สายตาสั้นได้จริงหรือไม่…..???

*** จริงครับ ยาบางอย่างมีฤทธิ์หรือผลข้างเคียงทำให้สายตาสั้นได้เช่น

• ยากลุ่มที่ทำให้จอตาบวมชั่วคราว(Macular Edema) เช่นยา ยากลุ่มซัลฟา(Sulfar derivative) ยาต้านเชื้อแบคทีเรียบางชนิด (Antibiotic) และยาขับปัสสาวะ(Diuretic)
• ยารักษาไมเกรนเช่น Topiramate ยากลุ่ม Eicosanoid ยากันชัก
• ยากลุ่มรักษาต้อหินบางกลุ่ม ทำให้เกิดเลนส์ตานูนตัวกว่าปกติ

โดยยาส่วนใหญ่เมื่อหยุดยาแล้วก็จะทำให้สายตากลับคืนสู่ภาวะปกติ

 

??? ตาสั้นตอนกลางคืนเป็นอย่างไร

*** ตาสั้นตอนกลางคืน (Night Myopia) คือภาวะสายตาสั้นที่เกิดในสภาวะแสงน้อย แม้ว่าคนนั้นมีสายตาปกติในตอนกลางวันแต่อาจเกิดภาวะสายตาสั้นเวลากลางคืนได้ เนื่องจากเมื่อมีแสงน้อยรูม่านตาจะขยายออกทำให้แสงผ่านกระจกตาบริเวณด้านข้างมากขึ้น กระจกตาบริเวณด้านข้างจะมีกำลังหักเหมากกว่ากระจกตาบริเวณกลางรูม่านตาทำให้แสงโฟกัสก่อนถึงจอตา ผู้ที่เป็นสายตาสั้นตอนกลางคืนอาจต้องใช้แว่นตาที่สั้นเพิ่มขึ้นในเวลากลางคืน โดยมากมักเกิดกับกลุ่มคนอายุน้อยเนื่องจากคนกลุ่มนี้จะมีขนาดรูม่านตาเฉลี่ยใหญ่กว่าคนสูงอายุ

 

???ลูกสายตาสั้นเพิ่มขึ้นทุกปี มีวิธีทำให้สายตาสั้นไม่เพิ่มขึ้นได้หรือไม่ ?สามารถป้องกันสายตาสั้นไม่ให้เพิ่มขึ้นได้ไหม

*** ปัจจุบัน(กันยายน 2010) นักวิจัยชาวอังกฤษได้ค้นพบยีนส์ที่เกี่ยวข้องกับการเกิดสายตาสั้นแล้ว และคาดว่าอีกภายใน 10 ปีข้างหน้าจะมียาที่หยุดสายตาไม่ให้สั้นเพิ่มขึ้นได้ ส่วนผู้ทีมีสายตาสั้นอยู่แล้วยานี้ไม่สามารถจะทำให้สายตาที่สั้นอยู่แล้วลดลงได้(ยาเป็นเพียงตัวหยุดสายตา ไม่ให้สั้นเพิ่มขึ้นเท่านั้น) ต้องรอไปก่อนอีกประมาณสิบปีครับ

สำหรับในปัจจุบันได้มีความพยายามคิดค้นวิธีที่จะป้องกันไม่ให้สายตาสั้นเพิ่มขึ้น ที่มีการใช้กันมีหลายวิธี โดยบางวิธีได้ผลมาก บางวิธีได้ผลน้อยขึ้อยู่กับแต่ละบุคคลด้วย วิธีดังกล่าวคือ

• การใช้แว่นตาสำหรับการทำงานระยะใกล้เพื่อลดการเพ่งของเลนส์ตา เช่นเลนส์อ่านหนังสือ เลนส์สองชั้น หรือเลนส์โปรเกรสซีฟเป็นต้น อย่างไรก็ดี แต่ละวิธีมีข้อควรระวังและผลดีผลเสียที่แตกต่างกันคือ(ข้อควรระวัง แต่ละวิธีมีรายละเอียดปลีกย่อย ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้ได้ผลดีที่สุด)

◦เลนส์อ่านหนังสือ ราคาถูกที่สุดแต่เด็กจะมองระยะไกลไม่ชัดเจน ไม่แนะนำเพราะว่าจะทำให้เด็กขาดการเรียนรู้จากการมองระยะไกล

◦เลนส์สองชั้น ราคาแพงกว่าเลนส์อ่านหนังสือชั้นเดียวแต่ทำให้เด็กมองเห็นชัดทั้งระยะใกล้และไกล มีข้อเสียคือแว่นตาเด็กจะดูน่าเกลียด เด็กอาจไม่ชอบหรือโดนเพื่อนล้อที่ใส่แว่นตาสองชั้นเหมือนครูอายุ 50 ปี (ลองนึกภาพเด็กใส่แว่นตาสองชั้น ซึ่งปกติใช้ในผู้ใหญ่ประกอบ)

◦เลนส์่โปรเกรสซีฟ ให้เด็กมองเห็นได้ทั้งระยะใกล้ กลาง และไกลได้ชัดเจน แต่มีข้อเสียคือราคาแพงและเด็กต้องมีการฝึกการใช้มากกว่าเลนส์ชนิดอื่น

• การหยอดยาลดการเพ่ง คือ Atropine วิธีนี้จะทำให้เด็กไม่มีการเพ่งเลย ดังนั้นเมื่อใช้แล้วอาจต้องมีการใส่แว่นตาร่วมด้วย ไม่อย่างนั้นเด็กจะมองเห็นได้ไม่ชัดเจน
• การใช้คอนแทคเลนส์ ในปัจจุบันมีงานวิจัยบางชิ้นระบุว่าคอนแทคเลนส์ Orthokeratology หรือคอนแทคเลนส์ชนิด Centre Distance bifocal ช่วยชลอการเพิ่มของสายตาสั้นได้

โปรดติดต่อหมอแว่นเพื่อทราบรายละเอียดเพิ่มเติม

 

??? รู้สึกว่ามองไกลบางครั้งชัด บางครั้งไม่ชัด สาเหตุเกิดจากอะไรได้บ้างค่ะ

*** การเปลี่ยนแปลงของสายตาแบบเป็นๆหายๆ เดี๋ยวสั้นเดี๋ยวไม่สั้น อาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ ต้องลองสังเกตดูนะครับว่าตนเองเข้าข่ายอันไหนบ้าง สาเหตุที่พอจะนึกออกมีดังนี้ครับ

• เกิดจากโรคบางโรค เช่นโรคเบาหวาน เมื่อระดับน้ำตาลในกระแสเลือดเปลี่ยนแปลงสามารถส่งผลให้ค่าสายตาเปลี่ยนแปลงได้ด้วย ค่าสายตาที่เปลี่ยนไปเป็นได้ทั้งสั้นมากขึ้นหรือสั้นน้อยลง(ในทำนองเดียวกัน อาจเปลี่ยนเป็นยาวน้อยลงหรือยาวมากขึ้นได้ด้วย) อนึ่งถ้าท่านเป็นโรคเบาหวานควรคุมระดับน้ำตาลในกระแสเลือดไม่ให้เปลี่ยนแปลงมากเกินไป และได้รับการตรวจจอตาเป็นประจำเพื่อเฝ้าระวังโรคเบาหวานขึ้นตา ซึ่งอาจทำให้ตาบอดได้ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องครับ
• เกิดจากยาบางชนิด เช่น กลุ่มยาขับปัสสาวะ ยากลุ่มซัลฟา ยากันชัก ยารักษาต้อหินบางชนิด ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อให้ทราบว่ายาที่ท่านใช้อยู่มีผลข้างเคียงดังกล่าวหรือไม่
• เกิดจากการใช้สายตาระยะใกล้เป็นเวลานานทำให้มีการเพ่งค้าง (Accommodation Spasm) อาการนี้จะทำให้ท่านมองไกลไม่ชัด มักเป็นหลังจากที่มีการมองระยะใกล้ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาการอาจหายไปเองได้ภายในไม่กี่นาทีหรืออาจอยู่นานหลายวัน ไม่เป็นอันตรายแต่อย่างใด สามารถป้องกันได้โดยไม่ทำงานระยะใกล้ติดต่อกันนานเกินไป ควรพักสายตาเพื่อมองระยะไกลบ้างอย่างน้อยชั่วโมงละ 3-5 นาทีเพื่อคลายกล้ามเนื้อตาและการเพ่ง
• สายตาสั้นตอนกลางคืน(Night Myopia) ลองสังเกตว่าตอนที่มองไกลไม่ชัดมักเกิดเวลากลางคืนหรือในสภาวะแสงน้อยหรือไม่ ถ้าใช่แสดงว่าท่านอาจมีสายตาสั้นเวลากลางคืนซึ่งเกิดจากการที่รูม่านตาขยายใหญ่ ทำให้แสงที่ผ่านกระจกตาบริเวณที่ห่างจากจุดกึ่งกลางตาดำสามารถเข้าสู่ดวงตาได้มากขึ้น กระจกตาบริเวณดังกล่าวมีกำลังหักเหมากกว่ากระจกตาบริเวณกึ่งกลางตาดำ ทำให้แสงโฟกัสก่อนจอตาและมองเห็นไม่ชัดได้ ในกรณีนี้อาจต้องหาแว่นสายตาที่มีกำลังเลนส์ลบมากขึ้นมาใส่ตอนกลางคืนขณะที่ต้องใช้สายตาระยะไกล เช่นเวลาขับรถเป็นต้น